Στις 4 Αυγούστου 1936 οι Γκλύξμπουργκ - Μεταξάς καταλύουν τα όποια απομεινάρια του αστικού συντάγματος και επιβάλουν μοναρχοφασιστική δικτατορία.
Στη χώρα κυριαρχεί η τρομοκρατία και εξαπολύονται διωγμοί και συλλήψεις ενάντια στους εργαζόμενους, στις οργανώσεις τους και τα κόμματα.
Στις 17/9/1936 συλλαμβάνεται από προδοσία ο γ.γ. του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης και κλίνεται στις φυλακές.
Στις 28/10/1940 γίνεται επίθεση του Ιταλικού φασισμού ενάντια στην Ελλάδα για την υποδούλωσή της.
Ο Ν. Ζαχαριάδης στις 31/10/1940, μέσα από τα μπουντρούμια της γενικής ασφάλειας Αθηνών καλεί τον λαό σε πάλη και αντίσταση με προοπτική «μια καινούργια Ελλάδα της δουλείας, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξενική ιμπεριαλιστική εξάρτηση, μ’ έναν πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό …».
Στις 20/5/1941 ο Ν. Ζαχαριάδης παραδίδεται από την ασφάλεια στη Γκεστάπο και μεταφέρεται αεροπορικώς στη Βιέννη και στη συνέχεια στο Νταχάου της χιτλερικής φασιστικής Γερμανίας όπου κρατείται ως το 1945.
Μετά από εννέα χρόνια στις φυλακές και στα κάτεργα (1936-1945) απελευθερώνεται από το Νταχάου και στις 29/5/1945, λεύτερος, φτάνει στην Αθήνα, στην οποία ο λαός τον υποδέχεται με χαρά.
Ο λαός στο πρόσωπο του Ν. Ζαχαριάδη βλέπει τον αλύγιστο επαναστάτη κομμουνιστή που πρώτος κάλεσε για αντίσταση, που πάλεψε και συνεχίζει να παλεύει, βλέπει τον ηγέτη της επανάστασης για τη λαϊκή δημοκρατία και το σοσιαλισμό.
Βλέπει τον μαθητή του μεγάλου προλετάριου επαναστάτη κομμουνιστή Ι.Β. Στάλιν.
Στο πρόσωπό του βλέπει όλες εκείνες τις αρετές που χρειάζονται για την πάλη, το κόμμα, την επανάσταση και την απελευθέρωση των καταπιεσμένων.
Όλα αυτά εμπνέουν το λαό, ο οποίος, μεταξύ άλλων, εκφράζει την πίστη του στον αγώνα, στην επανάσταση, στο κόμμα και στον ηγέτη του Νίκο Ζαχαριάδη, μέσα από την ποίηση και το τραγούδι. Δείγμα από τα οποία είναι κάποια που εντοπίστηκαν στον τύπο της απελευθέρωσης αλλά και μετά.
Στον αρχηγό μας Ζαχαριάδη
Το ποίημα αυτό γράφτηκε απ’ τον σ. Απόστολο Τζανή που έπεσε ηρωικά παλεύοντας με τους βούλγαρους κομιτατζήδες πέρα απ’ τον Στρυμόνα το Νοέμβρη του 1941.
Σκέψη καθάρια - κρούσταλλα φως -
μα και ματιά, θερμή φωτιά.
Απλός σαν όλους, μα πιο πιστός
πίστης και αγάπης ωκεανός
μέσ’ τους συντρόφους ο πιο τρανός
Τιτάνας όχι, μήτε Θεός
της γης - και της οργής
και του αγώνα φύτρο και ανθός.
Η φυλακή διπλά κλειστή
και μια αυγή - αυτός θα βγει
και θα φωνάξει : Όσοι πιστοί !!
Απ. Τζανής
«Λαϊκή Φωνή», 21-06-1945, Θεσσαλονίκη
28 του Οχτώβρη
« …. Κάθε βράχος, η κάθε ρεματιά, το κάθε χωριό, καλύβα με καλύβα, η κάθε πόλη, σπίτι με σπίτι, πρέπει να γίνει φρούριο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα ….»
« Όχι !»
Το λέει ο κάθε βράχος, κάθε ρεματιά,
κάθε χωριό, καλύβα με καλύβα,
η κάθε πόλη, σπίτι με σπίτι.
Το λεν τα στήθια διάπλατα π’ ανοίγουν,
τα που στυλώνονται κορμιά στ’ αγέρι ενάντια,
το λεν τα χείλη, λένε το οι καρδιές.
Το λεν στην πόλη, στο βουνό, στον κάμπο
κι’ αντιλαλεί στα σύνορα της γης :
« Όχι !»
Το λεν λεβεντονήσι απ’ τα ξερονήσια
- κει που πονάει ορθομέτωπη η Ελλάδα -
λεβεντονήσι απ’ τα ξερονήσια της σκλαβιάς,
της εξορίας και του μαρτυρίου,
που βάφουν με τα σπλάχνα τους τα τείχεια.
« Όχι !» Το λέει ο λεβεντονηός που αργοχαράζει
στο χαρτί το νεκρό της ζωής τα λόγια :
« … η κάθε πόλη, σπίτι με το σπίτι
…. φρούριο τα’ αγώνα ….»
« Όχι !» Το λέει η Ελλάδα που δε λυώνει
πότε στο πέλαος επιτελούς θα φανούνε
της φυγής τα καράβια.
« Όχι !» Το λέει η Ελλάδα που στις χούφτες
δε ζεσταίνει της προδοσίας τ’ αργύρια.
« Όχι !» Το λέει μια Ελλάδα που προσμένει,
που λειώνει από την άγια ορμή,
στην Πίνδο, στην Αρβανιτιά, στους γκρέμνους.
« Όχι !» Το λέει η Ελλάδα των Ελλήνων !
« Όχι !» το λέει ένας Λαός !
ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΡΑΦΤΟΠΟΥΛΟΣ
[Απ’ την ανέκδοτη συλλογή «Αντίσταση»]
«ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ», 28-10-1945, Βόλος
ΟΧΙ !
Όχι, δεν τόπεν εκείνη η μαύρη φτερούγα
Που σα βραχνάς ακουμπούσε στα στήθια μας πάνω
Κι ήλιον ακούγαμε – κι ήλιο δε θωρά κανένας!
Οι Δεσμοφύλακες «ΟΧΙ» δεν ξέρουν να λένε.
Σαν εξεσκίσανε ξάφνου, οι σειρήνες τον όρθρο
ποιων εκόπηκαν τα γόνατα – τόδες σε λίγο ...
Σαν εξεσκίσανε ξάφνου οι σειρήνες τον όρθρο
ποιος εμιλούσε κατάλαβαν μόνο οι τύραννοι.
Και ξεκινήσαμε, ομάδι να βρούμε τον ήλιο
που καταπόρφυρος και βουτηγμένος στο αίμα ...
Ναι, μες στο αίμα μας, σπρώχναμε για ν' αβγεί ο
Ήλιος!
Κι είδα ποιος μίλησε τότες, ποιος είπε τ' ΟΧΙ !
Που ξεθηκάρωσε, γυμνό σπαθί, ο δεσμώτης.
Σ' είδα ωχρή, ματωμένη, ξυπόλυτη, πάνω στη Πίνδο.
Σ' είδα ψηλά στα βουνά, στα Ελασίτικα χιόνια,
σ' είδα στης Αθήνας τους άπαρτους δρόμους.
Σ' είδα, σαν πάντα, σαν τώρα, ψύχη του λαού μας!
Απόστολος Σπήλιος, «Ριζοσπάστης»
ΣΤΟΝ ΤΡΑΝΟ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟ
Νίκου Παπακόγκου
Μύριοι ξεβγαίνουν οι ήρωες, μύριοι οι τυραννομάχοι,
Βουνά και κάμποι αντάριασαν, μπουμπούνισε η Ελλάδα,
Οι συνοικίες, τα χωριά, τ' ακρογιάλια και οι βράχοι
Κρατούν ψηλά ολοφώτιστη της Λευτεριάς τη δάδα.
Μα ο πιο μεγάλος ήρωας κι ο πιο τυραννομάχος,
Ο σταυραετός ο ελεύθερος μες στο κλουβί κλεισμένος
Κι έχει μακριά τον ουρανό κι είναι μακριά του ο βράχος,
Κρατιέται ο άξιος ο Αρχηγός βαριά φυλακισμένος.
Κάθε καλύβα, ρεματιά, σπίτι, χωριό, κοιλάδα,
Με φλάμπουρα της Λευτεριάς προβάλει προμαχώντας
Πως είπε εκείνος έγινε, τον άκουσε η Ελλάδα,
Κι έγιν' Ελλάδα ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, κι έγιν' η Ελλάδα αγώνας!
«Γρεβενοσέλι» 22, (Αθήνα 1997) 14
ΣΤΟ σ. ΝΙΚΟ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ
Σαν ......... αητός μας ήρθες
Μες τη μεσημεριάτικην ετούτην ώρα!
Σε φέραν οι μανάδες με το κλάμα ...
Και τα παιδιά που πέσαν πολεμώντας ...
Κι’ όσοι με τη μεγάλη σου φωνή γινήκαν
Ήρωες της ζωής, τυταννομάχοι!...
Στις φυλακές, στα κορφοβούνια και
στις πόλεις ...
Στης Λευτεριάς, σύμβολο Εσύ, της
Ιστορίας.
Δική σου είναι η γενιά που μας ατσαλώνει(;)
Κι' από τη φλόγα σου όλα ποτίστηκαν
Κληρονομιά να γίνουν στους αιώνες
Οι ανθρώπινες ελπίδες κι' οι θυσίες!
Κι' όλα με μιας, με το μυαλό σου φωτιστήκαν
Κι' όλα κατόπιν γίναν πόνοι κι' αγωνία
Σ' ένα τραγούδι που το λέγαν πολεμώντας.
Κι' ήταν η αδάμαστη ψυχή που καρτερούσε
Μες του Λαού τη δύναμη και φλόγα,
Το αιμάτινο στεφάνι να στο δώσει
Του Λυτρωμού μαζί και της Ειρήνης!...
Στον ερχομό σου ! Που αγρυπνά μια
Π ο λ ι τ ε ί α.
30/5/1945 ΜΗΤΣΟΣ ΛΕΣΒΙΟΣ
«ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ», 1/6/1945, Αθήνα
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ
Σαν ποιο μαντάτο πέταξε κι' άπλωσε τα φτερά του
Και σα βροχή που έπεσε στη γη τη διψασμένη
Σήκωσε άχνα νοτερή κι' ανάσα δροσισμένη
Εγύρισεν ο αρχηγός, ο Νίκος Ζαχαριάδης
Εννέα χρόνια κάθουνταν στη φυλακή κλεισμένος
Και πάλι δεν ελύγισεν, δε ράγισε η ψυχή του
Δεν έσβησεν η φλόγα του, δε θόλωσεν ο νους του
Κι' εγλύτωσ' απ' τη φυλακή κι' από την εξορία
Χαίρεται ο κόσμος χαίρεται, κι' ολ' οι κατατρεγμένοι
Χαίρουνται ολ' οι σύντροφοι, χαίρουνται οι λαοκράτες
Και με τη μάνα του μαζί χαίρουνται οι μανάδες.
ΛΟΥΚΙΑ ΛΟΝΤΟΥ
«ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ», 5/6/1945, Αθήνα
Ο ΣΥΝΤΡΟΦΟΣ ΜΑΣ ΝΙΚΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ
Ήρθες απ' του Νταχάου τα συρματοπλέγματα
ήρθες απ' τη δεκάχρονη σκλαβιά
όπως έρχεται ο ήλιος απ' τη πόρτα της νύχτας.
Ήρθες μ' ένα χοντρό στρατιωτικό χιτώνιο
απλός φαντάρος της παγκόσμιας λευτεριάς
εσύ αρχηγός δίχως παράτες και γαλόνια και παράσημα
μόνο με το παιδιάστικο χαμόγελό σου ανίσκιωτο
σαν ένα γαρούφαλλο στην κουμπότρυπα του πόνου μας
μονάχα με τον ήλιο της ψυχής σου κρεμασμένον
σα φυλαχτό στο κόρφο του λαού μας
[ Οι πρώτοι στίχοι - απόσπασμα - από ένα πολύ μεγάλο ποίημα
του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη Ρίτσου, το οποίο γράφτηκε
το Μάη του 1945 με τον ερχομό του Ν. Ζαχαριάδη στην
Αθήνα από το Νταχάου.
Το ίδιο ποίημα παρουσιάστηκε και σχολιάστηκε στο
«Ριζοσπάστη» στις 29/07/1945 από τον επίσης μεγάλο
μας ποιητή Κώστα Βάρναλη ]
ΣΤΟΝ ΕΡΧΟΜΟ ΤΟΥ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ
Θάλασσα στο λιμάνι ένας λαός
σε δέχτηκε με δάκρυα και τραγούδια
και της καρδίας μας το αίμα οι κοπελλιές,
σου φέρανε σε κόκκινα λουλούδια.
Θαρρείς και γιόρταζαν Ανάσταση
οι δρόμοι, οι γειτονίες της Σαλονίκης
κι’ ο ερχομός σου ήταν προμήνυμα
του ερχομού της τελικής της νίκης.
Κ.
«Λαϊκή Φωνή», 22-08-1945, Θεσσαλονίκη
Τ Ρ Α Γ Ο Υ Δ Ι Α
ΤΟ ΜΠΟΥΝΤΡΟΥΜΙ ΔΕΝ ΤΟΝ ΛΥΓΑ , «Ανασύνταξη», Φ. 351-352, 1-31/8/2011, Γ. Σδούκος, «Τα ηρωικά αντάρτικα τραγούδια», Θεσσαλονίκη, 1984, σελ. 77
Στη δεύτερη στροφή υπάρχει και παραλλαγή της,
η οποία τραγουδιέται ως εξής :
Φυλακές γκρεμούν
τα δεσμά λυγούν
και στο κόμμα μας εμπρός
οδηγητής και αρχηγός.
ΟΛΟΙ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΑΣ ΠΟΥΜΕ, «Ανασύνταξη», Φ. 351-352, 1-31/8/2011
Ο ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ ΕΙΝ’ Ο ΑΡΧΗΓΟΣ, «Ανασύνταξη», Φ. 351-352, 1-31/8/2011, Γ. Σδούκος, «Τα ηρωικά αντάρτικα τραγούδια», Θεσσαλονίκη, 1984, σελ. 77
Πέρα από τα παραπάνω ποιήματα που δημοσιεύτηκαν ακριβώς μετά την απελευθέρωση, από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 έως και σήμερα, εντοπίζονται και καταγράφονται άλλα εννιά ποιήματα.
Το 1953 ο Θ. Πιερίδης έγραψε την ποιητική συλλογή «Τραγούδι για τον Ζαχαριάδη», η οποία εκδόθηκε από τις εκδόσεις «Νέα Ελλάδα», 1953, σελ. 25. Ο ίδιος στη συλλογή με τίτλο «Ποιήματα», εκδόσεις «Νέα Ελλάδα», 1953, στην ενότητα «Παρίσι», σελ. 70-71 δημοσιεύει το ποίημα «Μιλά ο Ζαχαριάδης».
Τις δεκαετίες του 1960 και 1970 δημοσιεύτηκαν τα:
Αχιλλέα Φασούλα: Νίκος Ζαχαριάδης, «Ανασύνταξη», Φ. 187-188, 1-31/8/2004
Γιάννη Καρούλα : Η απομόνωση του Νίκου Ζαχαριάδη στο Βόρειο Καζαχστάν
Αργότερα, στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και μετά, δημοσιεύτηκαν πέντε ποιήματα για τον Ν. Ζαχαριάδη, τα οποία καταγράφουμε τους τίτλους :
Α.Π., Στον Νικό Ζαχαριάδη, «Ανασύνταξη», Φ. 44, 1-31/8/1998 και Φ.83, 1-15/4/2000.
Νίκανδρος Κεπέσης : Ωδή στο Νίκο Ζαχαριάδη, «Ανασύνταξη», Φ.85, 1-15/5/2000.
Άρης Κόζιακας: Νίκος Ζαχαριάδης, «Ανασύνταξη»,, Φ.85, 1-15/5/2000.
Δημήτρης Πάνος: Χαίρε Νίκο Ζαχαριάδη, «Ανασύνταξη», Φ.117, 1-15/5/2001
Δημήτρης Πάνος: Νίκος Ζαχαριάδης, «Ανασύνταξη», Φ.154, 15-31/3/2003
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου