Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ Ο ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΓΓΛΩΝ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 05-10-1945

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ  ΚΑΙ Ο ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΓΓΛΩΝ

Από το λόγο του σ. Ζαχαριάδη

Ο σ. Ζαχαριάδης έκλεισε χθες τη συζήτηση πάνω στο εσωτερικό θέμα ημερήσιας διάταξης του Συνεδρίου. Ολόκληρο τον τελικό λόγο του θα το δημοσιεύσουμε σε άλλο φύλλο του «Ριζοσπάστη». Σήμερα δημοσιεύομε τα σημεία του τελικού λόγου του σ. Ζαχαριάδη που αναφέρονται στη σημερινή πολιτική κατάσταση της χώρας.

Λίγα λόγια για τη σημερινή πολιτική στιγμή. Εκείνο που χαρακτηρίζει τη σημερινή στιγμή, μάλλον ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά, θα μπορούσαμε να το δούμε στα χθεσινά γεγονότα της Ομόνοιας. Ξέρετε τι γίνηκε. Μια εκδήλωση απαράδεκτης δολοφονικής επέμβασης χωρίς κανένα λόγο, χωρίς καμιά αιτία, των τραμπούκων της αστυνομίας, που νομίζουν ότι έχουν το δικαίωμα, γιατί αυτό τους το δίνουν αυτοί που τους κυβερνούν, να ρίχνουν χειροβομβίδες και να δολοφονούν τους Έλληνες πολίτες. Φυσικά το «Ελληνικόν Αίμα» βγήκε και λέει ότι την έριξαν οι κομμουνιστές, μα αυτός ο ισχυρισμός είναι η καλύτερη απόδειξη ότι δεν το κάνανε οι κομμουνιστές, γιατί γι' αυτούς το «Ελληνικόν Αίμα» δε λέει παρά μόνο ψέματα. Έχει όμως την καλή του πλευρά το χθεσινό γεγονός, γιατί βρέθηκαν αξιωματικοί και στρατιώτες που με τα ίδια τους τα μάτια είδαν τα αίσχη αυτά, πήραν μέρος στην αντιμετώπισή τους και ταυτόχρονα πήραν ένα μάθημα. Τα γεγονότα αυτά πρέπει να είναι μια προειδοποίηση για τον κ. Ούϊκαμ που ισχυρίζεται επίσημα ότι με την αναδιοργάνωση των Σωμάτων Ασφαλείας από την αγγλική αποστολή αποκαθίσταται στην Ελλάδα η τάξη και ησυχία.

Παρακάτω, στον τομέα των πολιτικών ζυμώσεων έχουμε ένα ανάλογο γεγονός. Μια απαράδεκτη παρέμβαση για την ελληνική αξιοπρέπεια ξένων πρεσβειών σε ζυμώσεις και παζαρέματα που έχουν σκοπό να λύσουν αντιλαϊκά το ελληνικό κυβερνητικό πρόβλημα, άλυτο ουσιαστικά από το Δεκέμβρη.

Ξένοι παράγοντες ασκούνε έναν πραγματικό εκβιασμό σε πολιτικά κόμματα και πρόσωπα για να τα αναγκάσουν να έλθουν σε ένα ανήθικο χωρίς αρχές συμβιβασμό, να συμφωνήσουν πως να γελάσουν το λαό, πως θα μοιράσουν τις έδρες και να κάμουν ψευτοεκλογές και να νομιμοποιήσουν το καθεστώς της αυθαιρεσίας.

Ευτυχώς – και πρέπει να το πούμε από το βήμα αυτό – στο δημοκρατικό κέντρο, που τόσο ταλαντεύεται και τόσες φορές αλλάζει στάση και θέση, έχουμε να να διαπιστώσουμε μια ορισμένη αντίσταση μέχρι τη στιγμή, τουλάχιστον στις προσπάθειες των ξενών παραγόντων, να το τραβήξουν στα παζαρέματα και να παρουσιάσουν τη νέα κατάσταση που θέλουν να δημιουργήσουν σαν ένωση όλου του εξωεαμικού κόσμου και αυτό το αποτέλεσμα να το εμφανίσουν σ' όλο το κόσμο σα μια κατάκτηση και επιτυχία της πολιτικής τους στην Ελλάδα. Είναι ευχάριστο ότι το Κόμμα των Φιλελευθέρων ξαναθυμάται παλιές του εθνικές και λαϊκές παραδόσεις και προβάλει μια πραγματικά εθνική αντίσταση στον ελληνικό τομέα. Πρέπει να βοηθήσουμε την προσπάθεια αυτή και να την ενισχύσουμε χωρίς φυσικά να δώσουμε απεριόριστη πίστωση, αλλά με προϋποθέσεις τέτοιες που να εξασφαλίζουν την κατοχύρωση του λαϊκού συμφέροντος. Από το βήμα αυτό πρέπει να ξαναειπωθεί ότι το Κ.Κ.Ε., και στο βαθμό που μπορεί να εκπροσωπεί και το ΕΑΜ, μια και ανήκει στο συνασπισμό αυτό, είναι διατεθειμένο να κάνει όλες τις δυνατές υποχωρήσεις που να βοηθήσουν να μπει η Ελλάδα στο δρόμο της ομαλής δημοκρατικής εξέλιξης. Οι προϋποθέσεις αυτές είναι οι πιο στοιχειώδεις, ελάχιστες, που μπορεί ένα κόμμα που θέλει να μένει εθνικό λαϊκό να προβάλει. Το Κίνημα Αντίστασης πρέπει ν' αποκατασταθεί. Οι αγωνιστές να βγούνε έξω, οι καταδιώξεις να σταματήσουν για να γυρίσουν οι αγωνιστές στα σπίτια τους, που φεύγουν σήμερα εξ αίτιας της τρομοκρατίας, να διαλυθούν και αφοπλιστούν οι συμμορίες ΣΑΝ, Χ κ.α., ν' αποκατασταθούν οι συνδικαλιστικές και πολιτικές ελευθερίες, οι κατάλογοι ν' ακυρωθούν και να ξαναγίνει νέα εγγραφή στους κατάλογους και να πάμε έπειτα για ελεύθερες εκλογές. Είναι ένας ελάχιστος δημοκρατικός καταστατικός χάρτης , που ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες της χώρας και στην πραγματοποίησή του εμείς θα επιμείνουμε. Εφ' όσον θα έχουμε εγγυήσεις ότι οι παρατάξεις εκείνες που αντιστέκονται σήμερα στον ανήθικο συμβιβασμό και θέλουν να βρούνε μια άλλη δημοκρατική διέξοδο, εφ' όσον θα δώσουν αυτό το ελάχιστο όριο εγγυήσεων, θα τις βοηθήσουμε και θα τις ενισχύσουμε για να πετύχουν στο έργο τους χωρίς να προβάλουμε καμιά αντίδραση στις προσπάθειές τους αυτές.

Είναι σωστή, σύντροφοι, μια τέτοια θέση; Νομίζω πως είναι. Ανταποκρίνεται στη σημερινή κατάσταση και την ουσία την κοινωνική του Κέντρου. Πολλοί σύντροφοι είπανε ότι ένα βασικό χαρακτηριστικό που χαρακτηρίζει τη σημερινή κατάταξη δυνάμεων στην Ελλάδα είναι η ύπαρξη μιας μάζας που ταλαντεύεται και δεν έχει πάρει ξεκαθαρισμένο προσανατολισμό. Καθήκον μας είναι να βοηθήσουμε αυτή τη μάζα να ξεκαθαρίσει τη θέση της, να πάρει ένα δημοκρατικό προσανατολισμό έστω και κάτω από τα φτερά του δημοκρατικού κέντρου. Ένας σύντροφος αμφισβήτησε το κοινωνικό περιεχόμενο που πήρε στις σημερινές συνθήκες το Κέντρο. Εδώ θα πρέπει να δούμε ότι το Κέντρο το σημερινό, που εκπροσωπείται από το δημοκρατικό κέντρο, έχει πάθει μια εσωτερική αλλοίωση και αυτό μας επιτρέπει να καθορίζουμε απέναντί του μια πολιτική περισσότερης ανοχής και κατανόησης. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει εμείς να χτυπάμε τα λάθη που νομίζουμε ότι κάνει, και αυτό το κάνουμε γιατί αυτό βοηθάει το διόρθωμα των λαθών. Αλλ' αυτό μας υποχρεώνει να κάνουμε ο,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε το δημοκρατικό ξεκαθάρισμα στο Κέντρο. Προπολεμικά το Ιστορικό Κέντρο των Φιλελευθέρων εκπροσωπούσε στην Ελλάδα τις κορυφές της χρηματιστικής ολιγαρχίας. Με τις κοινωνικές όμως ανακατατάξεις που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα της 4ης Αυγούστου και πριν απ' αυτήν και στο διάστημα της κατοχής και μέσα στο Δεκέμβρη, οι κύριοι παράγοντες της ολιγαρχίας, βλέποντας την απειλή που φούντωνε από το σήκωμα του λαϊκού κινήματος, τράβηξαν δεξιά, προς ένα συνασπισμό της αντίδρασης προς τα δεξιά, κάτω από το πολιτικό επιστέγασμα της μοναρχίας, για να μπορέσουν μ' ενωμένες δυνάμεις ν' αντιμετωπίσουν καλύτερα τη λαϊκή απειλή. Αυτό δείχνει ότι ο Γονατάς, Παπανδρέου, Αλεξανδρής, Χατζηκυριάκος, δηλαδή παράγοντες πολίτικοι, οικονομικοί που πριν ανήκανε στους Φιλελευθέρους είτε στον αστερισμό τους, τράβηξαν δεξιά επιδιώκοντας ένα συνασπισμό των δυνάμεων της αντίδρασης. Αυτό είναι γεγονός αναμφισβήτητο και θα ήταν λάθος αν δεν το βλέπαμε, γιατί δε θα μπορούσαμε να δώσουμε σωστή εικόνα της κατάταξης των ταξικών δυνάμεων της χώρας μας. Τι έμεινε στο Κέντρο; Έμειναν μάζες, έστω και λίγες, που ύστερα από τη λιποταξία αυτή νόμισαν και νομίζουν ότι το Κέντρο αυτό εκπροσωπεί ακόμα έστω και τη χλιαρή προπολεμική δημοκρατία και συνεχίζουν ν' ακολουθούν το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Κόμμα μεσοαστικό από ορισμένα μεσοαστικά στρωματά, εμπόρους, ανώτερους υπαλλήλους, παλιούς αξιωματικούς, διανοούμενους. Όλος αυτός ο κόσμος αποτελεί ένα τμήμα των μικρών και μεσαίων αστικών στρωμάτων, ανήκει κοινωνικά στη λαϊκή δημοκρατία και για τούτο πρέπει εμείς να κυττάξουμε να το βοηθήσουμε να προσανατολίζεται ολοένα και περισσότερο προς μια συνεπή δημοκρατία, να μας πλησιάζει όσο είναι δυνατό πιο κοντά. Αυτό δε σημαίνει ότι θα κλείσουμε τα μάτια για ο,τι γίνεται στο Κέντρο. Αυτό θα ήταν επίσης λάθος. Δεν θα πρέπει να το κάνουμε αυτό, γιατί δε θα βοηθούσε στο δημοκρατικό ξεκαθάρισμα των στρωμάτων που ακολουθούν το Κέντρο, αν κλείναμε τα μάτια στις εκδηλώσεις που παν να βοηθήσουν τη στροφή του Κέντρου προς τα δεξιά. Π.χ., ο Λεβαντής στο «Βορρά» (της Θεσσαλονίκης) παίρνει μια θέση που φυσικά εμείς δεν πρέπει να την αφήσουμε ασχολίαστη. Στην εφημερίδα του γράφει: «Είναι ουτοπία να λέμε ότι τα μικρά κράτη μπορούν να ζήσουν ανεξάρτητα. Έχουν ανάγκη όπλων και όπλα μπορούν να μας δώσουν μόνον οι Άγγλοι. Έχουμε ανάγκη από ψωμί και ψωμί μόνον οι Άγγλοι μπορούν να μας δώσουν». Μ' αυτή τη θέση ο Λεβαντής, που προσανατολίζεται προς το Μαύρο Μέτωπο χωρίς να προσχωρεί οριστικά σ' αυτό, δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να λέει του Λήπερ: «Έχεις δίκιο ν' ανακατεύεσαι τόσο ανοιχτά στα εσωτερικά μας ζητήματα και να κάνεις αυτά που κάνεις».

Πάντως ξανατονίζω από το βήμα τούτο ότι το Κέντρο προβάλει μια αντίσταση κατά των εξωελληνικών παρεμβατισμών. Είναι ένα γεγονός κάλο, ενθαρρυντικό και πρέπει εμείς να καταβάλουμε όλες τις προσπάθειες που μπορούμε για να το ενισχύσουμε. Και ο βασικός λόγος είναι ότι ένα νέο συγκρότημα κομμάτων σήμερα αντιστέκεται κατά της προσπάθειας των Άγγλων στην Ελλάδα να βάζουν παντού και πάντοτε την αντιλαϊκή τους σφραγίδα. Αυτόν τον αγγλικό παρεμβατισμό, που δεν συμβιβάζεται με το αίσθημα της εθνικής μας ανεξαρτησίας και αξιοπρέπειας, πρέπει να τον καταγγέλλουμε, να τον ξεσκεπάζουμε πάντα, να μην τον αφήνουμε να πιάνει ρίζα. Νομίζω ότι το Συνέδριο πρέπει ν' αποφασίσει να βγάλει το Κόμμα μια μαύρη βίβλο του αγγλικού παρεμβατισμού, οπού να δείχνεται η συνεργασία και βοήθεια που έδωσαν οι αγγλικές πολίτικες και στρατιωτικές αρχές κατοχής στην Ελλάδα, στην τρομοκρατία. Πάντως τα παζαρέματα και οι προσπάθειες συνεχίζονται και δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι μόνο ο λαϊκός μαζικός αγώνας μπορεί να χαλάσει τα σχέδια αυτά. Έχουμε μια απόδειξη τρανή : Η συγκέντρωση του Σταδίου έχει εξασκήσει μια σοβαρή επίδραση στη διαμόρφωση της εσωτερικής μας κατάστασης, γιατί, ενώ πριν ήταν αποφασισμένοι να πάνε ανοιχτά και ξετσίπωτα για εκλογές το Δεκέμβρη, άρχισαν να σκέφτονται, να καταφεύγουν σε άλλες μανούβρες, και αυτή η συγκέντρωση έχει το ρόλο της στις ταλαντεύσεις του δημοκρατικού κέντρου προς τ' αριστερά. Η κατάσταση μένει όμως σοβαρή. Αυτοί πάνε να επιβάλουν αυτό το νόμιμο πραξικόπημα. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Και επίσης να μη ξεχνάμε ότι όταν ξέρουμε να κάνουμε τη δουλειά μας όπως συμφέρει στο λαό μελετημένα, ψύχραιμα, μα και αποφασιστικά - και όχι όπως παν να μας τραβήξουν ρίχνοντάς μας πεπονόφλουδα – μπορούμε σιγά – σιγά, δύσκολα μα αποφασιστικά, να επιβάλουμε με τις μαζικές λαϊκές εκδηλώσεις μια πορεία όλο προς τ' αριστερά δηλαδή προς μια ομαλή εσωτερική δημοκρατική εξέλιξη. Παράλληλα θα πρέπει να μη ξεχνάμε ότι αν χρειασθεί θ' ακολουθήσουμε το σύνθημα που μας έδωσε ο πρώτος στρατηγός της Ελλάδας, ο στρατηγός Οθωναίος, όταν δήλωσε, εκδηλώνοντας την αγανάκτηση που πηγαία βγαίνει από τα στήθη κάθε Έλληνα, ότι αν συνεχισθούν αυτά τα χάλια και έλθει ο Γκλύξμπουργκ, θα αναγκασθεί κάθε Έλληνας να πάρει τα βουνά.