Γιάννης Ιωαννίδης (Προσωπικά προς τον ίδιο)
Το ΠΓ της ΚΕ (κλιμάκιο Β΄) πήρε απόφαση να πάει ο σ. Γιάννης στο ΓΑ για να πρωτοστατήσει προσωπικά και να καθοδηγήσει όλη τη δουλειά, πολιτικοστρατιωτική και οργανωτική, που καθόρισε η 3η Ολομέλεια. Η αποστολή είναι από τις πιο σοβαρές και υπεύθυνες. Γεγονός είναι ότι παρ’ όλη τη δύσκολη προσπάθεια και τη δημιουργική επίδοση, που παρατηρείται στο Γ.Α., πρώτ’ απ’ όλα από το Μάρκο, δεν έχουμε εκεί το απαραίτητο πρωτόβουλο πολιτικό ξεδίπλωμα, το αναγκαίο θάρρος και ξάπλωμα στην προοπτική, την τολμηρή στρατιωτικοπολιτική σύλληψη και την έγκαιρη, ζωντανή, επιτελική, κομματική πράξη και εχτέλεση. Ο παγεμός του σ. Λεωνίδα Στρίγκου, όσο και αν θα προσφέρει στο όλο έργο που πραγματοποιείται στο Γ.Α. και Δ.Σ.Ε. δε θα συντελέσει όμως στο να ξεπεραστούν αποφασιστικά, ποιοτικά τα κενά που σημειώνονται παραπάνω.
Σήμερα, άμεσα το φορτίο αυτό θα πέσει στις πλάτες πρώτ’ απ’ όλα του σ. Γιάννη. Και το ζήτημα που προβάλλει είναι: θα τα βγάλει πέρα; Σκοπό του, το σημείωμα αυτό, έχει να βοηθήσει το σ. Γιάννη στη νέα του δουλειά. Το ερώτημα αν θα τα βγάλει πέρα κατ’ αρχήν δεν έχει τη θέση του γιατί το ζήτημα μπαίνει αλλοιώς: πρέπει να τα βγάλει πέρα. Όταν το ΠΓ αποφάσισε ν’ αναθέσει τη δουλειά αυτή στο σ. Γιάννη δε σκεφτότανε καθόλου να κάνει πειράματα γιατί οι στιγμές είναι τόσο κρίσιμες και αποφασιστικές ώστε αποκλείουν τούς πειραματισμούς. Πρέπει στο πιο σύντομο δυνατό χρονικό διάστημα -μέσα σε μερικούς μήνες- ο ΔΣΕ να μετατραπεί στη δύναμη εκείνη που θάχει το απαραίτητο πολιτικό φώτισμα, την αναγκαία στρατηγική σύλληψη, την επιχειρησιακή και τακτική ευλυγισία και ευκινησία, το χρειαζούμενο αριθμητικό όγκο μαζί με τον κατάλληλο εξοπλισμό, την πίστη, μαχητικότητα και πειθαρχία , που θα του επιτρέψουν να ανταποκριθεί στη λαϊκοδημοκρατική αποστολή του και πρώτ’ απ’ όλα στην πραγματοποίηση του πρώτου, μερικού, στρατηγικού σκοπού του με αποτέλεσμα να ξεκαθαριστεί βασικά η Βορ. Ελλάδα απ’ τον εχθρό και να μετατραπεί σε μια λεύτερη περιοχή με τη δική της Π.Δ.Κ. σαν ορμητήριο για ν’ απελευθερωθεί ολόκληρη η χώρα. Το Κόμμα και με την 3η Ολομέλεια διαπίστωσε ότι αντικειμενικά οι συνθήκες είναι ώριμες για να πραγματοποιηθεί ο σκοπός αυτός. Δε μένει παρά να καταπιαστεί πραχτικά το ΚΚΕ με το έργο. Εδώ το πιο μεγάλο φορτίο θα πέσει σ’ αυτούς που θα κατευθύνουν τη δουλειά απ’ το Γ.Α.
Γιατί πρότεινα το σ. Γιάννη για κείνον που στο άμεσο μέλλον προσωπικά θάφερνε την πρώτη ευθύνη για την πραγματοποίηση της κομματικής γραμμής στο Γεν. Αρχηγείο;
Πρώτο, γιατί η όλη του ως τα σήμερα κομματική σταδιοδρομία τον αναδείχνει σαν έναν από τους λίγους μέσα στο κόμμα που θα μπορούσαν με επιτυχία να επωμιστούν αυτή τη δύσκολη αποστολή.
Δεύτερο, γιατί η ευρύτητα της δουλειάς είναι τόση, ώστε ναναγκάζει τον καθένα να ξεδιπλώσει όλες του τις ικανότητες, να δοκιμάσει τις δυνάμεις του, μα και να τις αναπτύξει παραπέρα, μαζί με την πρόοδο της δουλειάς νανδρώσει και ο ίδιος ακόμα πιο πολύ. Μέσα σε μια τόσο υπεύθυνη δουλειά ο καθοδηγητής για να τα βγάλει πέρα πρέπει να ξεπεράσει τον ίδιο τον εαυτό του, διορθώνοντας και ξεπερνώντας στην πορεία της δουλειάς τις ίδιες του προσωπικές αδυναμίες και ελλείψεις. Και γω νομίζω ότι ο σ. Γιάννης έχει ανάγκη από ένα τέτοιο ξεμούδιασμα. Είναι για το κόμμα πολύτιμο κεφάλαιο. Όμως τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει μια τάση γραφειοκρατικοποίησης, στασιμότητας. Ζει περισσότερο με το ότι συσσώρευσε στο παρελθόν και όχι με τη θαρραλέα δημιουργικότητα για το παρόν και προς το μέλλον. Αυτό είναι αρνητική εκδήλωση και για τον ίδιο μα και για το ΚΚΕ. Στη δουλειά που πάει ο σ. Γιάννης πρέπει να ξεπεράσει και να ξανανιώσει τον εαυτό του. Όλοι μας έχουμε ελλείψεις και αδυναμίες. Και γινόμαστε καλύτεροι όταν τις ξεπερνάμε. Αλλιώς θα μέναμε στάσιμοι ενώ η ζωή θα προχωρούσε, αφίνοντάς μας πίσω. Κι όλοι μας έχουμε την υποχρέωση με την επιβεβλημένη κομματική ακεραιότητα και ευθύτητα να λέμε τη γνώμη μας για να βοηθούμε τον άλλον. Νομίζω ότι ξέρω από αρκετά χρόνια και έζησα αρκετά προσωπικά το σ. Γιάννη, ώστε νάχω γνώμη γι’ αυτόν. Και το λέω μόνο με το σκοπό να τον βοηθήσω ειδικά τώρα που ανέλαβε μια τόσο δύσκολη και υπεύθυνη δουλειά. Το θετικό που έχω να πω για το σ. Γιάννη είναι ότι παρουσιάζει στα τελευταία δέκα χρόνια μια ολόπλευρη ανάπτυξη σταθερή και γόνιμη, που όχι μόνο τον διατήρησε μα και τον προώθησε ακόμα πιο πολύ στην κομματική ιεραρχία. Παράλληλα όμως, μεγάλωσε και τις ευθύνες του. Γεγονός, πάντως, είναι ότι ο σ. Γιάννης σαν το πρώτο ουσιαστικά κομματικό στέλεχος, απ’ την περίοδο της κατοχής (από τότε που έφυγε από την Πέτρα) μέχρι τη Βάρκιζα φέρνει και την κύρια ευθύνη για την πολιτική γραμμή και την πραχτική δουλειά του ΚΚΕ στο διάστημα αυτό. Με βάση το γεγονός αυτό είναι απαραίτητο, σήμερα που επωμίζεται μια τόσο υπεύθυνη αποστολή να πω εδώ ορισμένες σκέψεις μου που πιστεύω πως θα τον βοηθήσουν.
1. Toν σ. Γιάννη τoν χαρακτηρίζει μια υποτίμηση της θεωρίας. Αυτό βρήκε την έκφραση του στο ότι ποτέ δε δούλεψε σοβαρά τόσο για το βασικό θεωρητικό εξοπλισμό του όσο και για τον αδιάκοπο θεωρητικό συγχρονισμό του. Στηρίζεται αποκλειστικά στη φυσική εξυπνάδα του και νομίζει ότι μόνο μ’ αυτήν μπορεί να τα βγάλει πέρα έτσι είτε αλλοιώς. Ταυτόχρονα όμως το γεγονός ότι ο ίδιος συναισθάνεται κατά βάθος το μειονέκτημά του αυτό τον κάνει ώστε στις κρίσιμες καμπές να του λείπει η αναγκαία θεωρητική σύλληψη, η απαραίτητη πολιτική διαύγεια, η πεποίθηση και αποφασιστικότητα για να εφαρμοστεί με συνέπεια και ως το τέλος μια ολοκληρωτικά βασικά διατυπωμένη κομματική γραμμή, θέση, απόφαση. Το αποτέλεσμα είναι ότι σε όλον τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα έλειπε τόσο μια διαυγής πολιτική σύλληψη της κατάστασης, όσο και μια αλύγιστη επιμονή για την πραγματοποίηση της κομματικής γραμμής. Προχειρότητα, αναποφασιστικές παλινωδίες ήταν η συνέπεια. Γεγονός είναι ότι ενώ παλεύαμε με το όπλο στο χέρι δεν παλεύαμε κάθε φορά όπως πρέπει γιατί δε βλέπαμε καθαρά πού βαδίζουμε. Έτσι έγιναν σοβαρά βασικά λάθη, που καθόρισαν και όλη την εξέλιξη του αγώνα μέχρι τη Βάρκιζα. Η Βάρκιζα δεν ήταν απαραίτητο επιστέγασμα για την πρώτη φάση στον εθνικοαπελευθερωτικό μας αγώνα. Έγινε όμως απαραίτητη απ’ τα λάθη που κάναμε (τοποθέτηση του αγώνα μας στον αντιφασιστικό πόλεμο, θέση μας απέναντι στην Αγγλία και σχέσεις μας μ’ αυτήν και το συμμαχικό αρχηγείο Μέσης Ανατολής, Λίβανος, Γκαζέρτα, Δεκέμβρης). Την ευθύνη για τα λάθη αυτά τη φέρνει η κομματική καθοδήγηση και πρώτος ο σ. Γιάννης.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία, ότι στην περίοδο 1941-44, όταν αναπτύχθηκε το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα δημιουργήθηκαν οι δυνατότητες να νικήσει και στην Ελλάδα το λαϊκοδημοκρατικό κίνημα. Άλλο τόσο παραμένει γεγονός ότι το Κόμμα δε μπόρεσε σωστά να αξιοποιήσει τις αντικειμενικές αυτές δυνατότητες. Έτσι οι δυνατότητες αυτές για τη συγκεκριμένη αυτή ιστορική περίοδο, χάθηκαν. «Η νίκη ποτέ δεν έρχεται μόνη, συνήθως την ξετρυπώνουν» (Στάλιν, «Προβλ. Λενινισμού», σελ. 476). «Στην ιστορία των κρατών, στην ιστορία των χωρών, στην ιστορία των στρατών στάθηκαν περιπτώσεις οπότε υπήρξαν όλες οι δυνατότητες για την επιτυχία, για τη νίκη, όμως οι δυνατότητες αυτές έμειναν χωρίς αποτέλεσμα (ατελέσφορες) γιατί μια και οι καθοδηγήσεις δεν αντιλαμβάνονταν τις δυνατότητες αυτές δεν ήξεραν να τις χρησιμοποιήσουν και οι στρατοί νικιόντουσαν.» (στο ίδιο σελ. 323). Τα πιο πάνω αφορούν και μας. Μας έλειπε κατά τον πρώτο εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα η ξεκαθαρισμένη θεωρητική ανάλυση και προοπτική και κατά συνέπεια και η σωστή πράξη. «Αφού δοθεί η σωστή γραμμή, αφού δοθεί η σωστή λύση στο ζήτημα, η επιτυχία του έργου εξαρτάται από την οργανωτική δουλειά, την οργάνωση της πάλης για την εφαρμογή στη ζωή της γραμμής του κόμματος, απ’ τη σωστή επιλογή των προσώπων, απ’ τον έλεγχο της εκτέλεσης των αποφάσεων των καθοδηγητικών οργάνων... Ακόμα περισσότερο: ύστερα απ’ το ότι δόθηκε η σωστή κομματική γραμμή, η οργανωτική δουλειά κρίνει το όλον, συμπεριλαμβανομένης της τύχης της ίδιας (αυτής) της πολιτικής γραμμής.» (Στάλιν, στο ίδιο σελ. 476-477). Και στο σημείο αυτό υστερούσαμε και έτσι και όταν περνάμε σωστές αποφάσεις, πάλι έλειπε η συνεπής εφαρμογή τους. Αυτό το δίδαγμα σήμερα για το ΚΚΕ και για το ΔΣΕ είναι το αποφασιστικό.
2. Ο σ. Γιάννης είναι πολύ δύσκολος με την αυτοκριτική. Η εμπιστοσύνη που έχει στη φυσική εξυπνάδα του τον παρασέρνει πολλές φορές να πιστεύει -παρά το ότι συναισθάνεται, χωρίς και να παραδέχεται ανοιχτά την θεωρητική καθυστέρηση του-, ότι τα κατέχει και τα καταλαβαίνει όλα. Αυτό τον τραβά στην αυτοϊκανοποίηση. Ο σ. Γιάννης βασικά είναι ικανοποιημένος απ’ όλη τη δουλειά και τα αποτελέσματα της στην περίοδο της κατοχής μέχρι τη Βάρκιζα. Πιστεύει κατά βάθος ότι σε όλο αυτό το διάστημα βασικά όλα πήγαν καλά και ότι τίποτα το ποιοτικά καλλίτερο δεν θα μπορούσε να γίνει. Ο σ. Γιάννης δε θέλησε ποτέ να κάνει μια βαθιά κριτική επισκόπηση για τα χρόνια 1942-45, ούτε και έβγαλε συμπεράσματα τόσο για το ΚΚΕ όσο και για τον εαυτό του. Αυτή η αδυναμία κριτικής και αυτοκριτικής είναι σήμερα επικίνδυνη, γιατί σήμερα πρέπει με ένα πνεύμα γόνιμης και δημιουργικής κριτικής να προσπαθήσουμε, να αποφύγουμε και να διορθώσουμε τα λάθη τού παρελθόντος.
Χαρακτηριστικό για την αδυναμία κριτικής και αυτοκριτικής στο Γιάννη είναι το παρακάτω: ποτέ εμένα δεν μούκανε κριτική ούτε μούπε ανοιχτά και καθαρά τη γνώμη του και όταν ακόμα πίστευε ότι κάνω λάθος, είτε όταν αμφέβαλλε αν μια ενέργειά μου είναι σωστή. Τούδωσα κάποτε να διαβάσει ένα άρθρο από την «Πράβντα» για την «μπολσεβίκικη αρχότητα» (προσήλωση, εμμονή στις αρχές). Όταν το διάβασε μού είπε: «Δε βρήκα τίποτε το καινούργιο για μένα». Άλλο ζήτημα αν στην πράξη εφαρμόζονται αυτά τα «όχι καινούργια». Απέναντι σε ανώτερα κομματικά στελέχη δε δείχνει πάντα την αναγκαία κομματική αυστηρότητα και αφίνει να παρασέρνεται από προσωπικές συμπάθειες και διαθέσεις. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που αντί για πειστικότητα δείχνει αυταρχικότητα.
3. Δε δείχνει πάντα μια αλύγιστη επιμονή να φέρει ως το τέλος μια δουλειά. Αυτό φαίνεται και στην κομματική και στην ατομική δουλειά. Λ.χ. πόσες φορές καταπιάστηκε να μάθει ρούσικα είτε σέρβικα και μέχρι σήμερα δεν έφτασε ως το τέλος. Στην κομματική δουλειά η αναποφασιστικότητα αυτή πηγάζει από την έλλειψη πολλές φορές πεποίθησης ότι αυτό που κάνει είτε ο δρόμος που τραβά είναι ο σωστός. Αύτη η αδυναμία να επιμένουμε να τελειώσει μια δουλειά, είτε να εχτελείται μια απόφαση ως το τέλος, πρέπει να ξεπεραστεί γιατί έχει την πιο αρνητική επίδραση: στους συνεργάτες μας, στον κόσμο που καθοδηγούμε και που εμπνέεται και πέρνει παράδειγμα από μας.
4. Τον σ. Γιάννη τον χαραχτηρίζει μια γραφειοκρατική τάση και διάθεση. Βασικό γι’ αυτόν είναι λόγου χάρη οι βιογραφίες, τα βιογραφικά σημειώματα και συχνά ξεχνά ότι πίσω από τα χαρτιά αυτά στέκει ο ζωντανός άνθρωπος, που αλλάζει, χαλνά, εξελίσσεται, ο ζωντανός άνθρωπος που είναι και το βασικό. Θα συνοψίσω με τούτα δω: Ο σ. Γιάννης είναι απ’ τούς λίγους στο κόμμα που μπορεί να φέρει σε πέρας τη δύσκολη και υπεύθυνη δουλειά που του ανατέθηκε. Προϋπόθεση όμως γι’ αυτό είναι να μη στηριχτεί με αυτοϊκανοποίηση μόνο στη φυσική εξυπνάδα του και στον πραχτικισμό που συσσώρευσε κατά την πολύχρονη κομματική ζωή και δράση του. Πολλά νέα και δύσκολα προβλήματα προβάλλουν κάθε μέρα για λύση και αντιμετώπιση. Εδώ πρέπει να ξεπεραστούν ατομικά και κολλεχτιβιστικά η υποτίμηση της θεωρίας και ο στενός εμπειρισμός. Εδώ χρειάζεται ακούραστο θεωρητικό βάθεμα και θεωρητικός συγχρονισμός. Στην υποτίμηση της θεωρίας, της ζωντανής και δημιουργικής ενατένισης των προβλημάτων διαφαίνεται η επίδραση απ’ τον παληό σεχταρισμό και δογματισμό που γινόντουσαν πάλι απ’ τη θεωρητική ανεπάρκεια και στενότητα. Πρέπει ο σ. Γιάννης κριτικά να ξεκαθαρίσει και να αφομοιώσει τις αίτιες για τα παλιά και νέα λάθη μας, τις ευθύνες τις δικές του. Πρέπει να παύσει να τσινά μπροστά στην αυτοκριτική και ναναπτύξει περισσότερο τη συντροφική μα άτεγκτη κομματική κριτική προς τα πάνω και προς τα κάτω. Εδώ, πρέπει να ξεπεράσει και μια διάθεση οίκογενειακότητας που τον διακρίνει. Περισσότερο ζωντανή αντίληψη για πρόσωπα και πράγματα και λιγότερη γραφειοκρατία. Το κομματικό μέλος και πολύ περισσότερο ο κομματικός καθοδηγητής είναι ένας ζωντανός οργανισμός που για να ανταποκριθεί στον προορισμό του πρέπει διαρκώς να αναπτύσσεται και να καλλιτερεύει, διορθώνοντας λάθη, ελλείψεις, αδυναμίες.
Θεώρησα υποχρέωση μου να πω τα πιο πάνω πιστεύοντας ότι θα βοηθήσουν το σ. Γιάννη να ανταποκριθεί πιο καλά στην αποστολή του. Δεν πρέπει ούτε στιγμή να ξεχνά ότι, το θέλει είτε όχι, στη θέση, που είναι τώρα, είναι παράδειγμα και υπόδειγμα για όλους, μικρούς και μεγάλους, και ότι χρέος του είναι να στέκει καλό παράδειγμα και υπόδειγμα σε όλα και για όλους, γιατί έτσι εκπληρώνει πιο αποτελεσματικά, τελεσφόρα την υπεύθυνη αποστολή του.
10/10/47 Ν. Ζ.
ΑΣΚΙ, κ. 451, Φ 28/16/3: δακτυλόγραφο ελληνικό
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου